অথ পৰ্বত কথা

 অথ পৰ্বত কথা 

অথ পৰ্বত কথা :

 পৌৰাণিক কাহিনীত পৰ্বতক লৈ বহুতো কাহিনী বা কথা পোৱা যায় । পৰ্বত হ'ল স্থিৰতাৰ প্ৰতীক অৰ্থাত বৈৰাগ্যৰ প্ৰতীক আৰু   সাগৰ বা নদী হ'ল অস্থিৰতা বা সংসাৰৰ প্ৰতীক (পানী যিহেতু বৈ যায় )................

mahadev

গতিকে শিৱক কৈলাশ  পৰ্বতত বাস কৰা বৈৰাগ্যৰ প্ৰতীক হিচাৱে দেখুওৱা যায় ,

bishnu

আৰু বিষ্ণুক সংসাৰ পালক ৰূপত পোৱা যায় ( পানীৰ ওপৰত অনন্ত নাগৰ ওপৰত অৰ্থাত অনন্তশৰ্যা বা সংসাৰৰ মায়া শৰ্যাত আৰাম কৰাৰ ৰূপত ) । সেয়েহে সংসাৰৰ মায়াত আৱদ্ধ মনুহ সমতলত আৰু বৈৰাগ্য বিচৰা তপস্বীক হিমালয় আদি পৰ্বতীয়া ঠাইলৈ যোৱা দেখা যায় ।  তেনেদৰে পাৰ্বতীও পৰ্বতৰ জীয়ৰী । পৰ্বতৰাজৰ জীয়ৰী বাবেই পাৰ্বতী নাম , হিমালয়ৰ জীয়ৰী হিচাৱে পাৰ্বতীৰ অন্য এটা নাম হ'ল গিৰিজা , হৈমৱতী বা শৈলজা । 

পুৰণি কালত মেৰু পৰ্বতৰ বৰ্ণনা পোৱা যায় , বৃহত ভাৰতবৰ্ষক জম্বুদ্বীপ বুলি ধৰিলে বা জম্বুদ্বীপক ফুল এপাহ বুলি ধৰিলে ইয়াৰ ওখ  মধ্যাংশ হ'ল মেৰু পৰ্বত । মেৰু পৰ্বতৰ ওপৰতে ইন্দ্ৰপুৰী স্বৰ্গ অৱস্থিত । শৰীৰক মেৰুদণ্ডই ধৰি ৰখাৰ দৰেই পৃথিৱীখনক মেৰুপৰ্বতেৰে  ধৰি ৰাখি চলাই আছিল ইন্দ্ৰই । শেষনাগক  মন্থনজৰী হিচাৱে ধৰিয়েই মেৰুপৰ্বতক মেৰিয়াই  সাগৰ মন্থন হৈছিল আৰু দেৱতা আৰু অসুৰৰ মাজত অমৃত বিতৰণৰ আঁসোৱাহ হৈছিল ।

himalaya

পুৰণি আখ্যানমতে ভাৰতৰ উত্তৰাংশত হিমালয় পৰ্বত আছিল যদিও দক্ষিণত কোনো পৰ্বত নাছিল । দক্ষিণত পোৱা পৰ্বতবোৰ হ'ল হিমালয়ৰে ফালি যোৱা , উৰি যোৱা বা হিমালয়ৰ অংশ এৰুৱাই দক্ষিণলৈ কঢ়িয়াই নিয়া অংশহে । সাধাৰণ মানুহে ভাৱিছিল যে দেৱতাসকল পৰ্বতত থাকে আৰু মানুহ মৰ্ত্য বা সমতলত বাস কৰে । দেৱতা আৰু মনুষ্যৰ সংযোগ কৰিছিল পৰ্বতবোৰে । পঞ্চপাণ্ডৱে স্বৰ্গযাত্ৰা কৰিবলৈ সেয়েহে পৰ্বত বগাইছিল । সমতলত থকা মন্দিৰৰ দেৱ দেৱতাই সংসাৰী ৰূপত থাকি আৰ্শীবাদ দিয়ে , পৰ্বতত দেৱ দেৱী ভগৱান থাকে তপস্বী তপস্বীনীৰ ৰূপত যি সংসাৰৰ মোহৰ পৰা মুক্তি দিয়ে , মোক্ষ প্ৰাপ্তি দিয়ে ( যেনে -- বৈষ্ণুদেৱীৰ মন্দিৰ , তিৰুপতি মন্দিৰ , দাক্ষিণাত্যৰ আয়াপ্পা মন্দিৰ আদি ) 

পুৰণি কালত পৰ্বতক লৈ প্ৰচলিত কাহিনীবোৰৰ দুটামান কাহিনী এনেধৰণৰ ---

১) ভাৰতৰ দক্ষিণত কোনো ডাঙৰ পৰ্বত নাছিল , ইফালে মহাপ্ৰতাপী ৰাৱণ আছিল মহা শিৱভক্ত , ইফালে বৈৰাগী শিৱই আকৌ সমতলত সংসাৰীৰ দৰে থাকিবলৈ ভাল নাপাইছিল ,  পৰ্বতৰ পৰা সংসাৰী কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা কামদেৱক খঙতে শিৱই ভষ্ম কৰি দিছিল ,  পৰ্বত নহ'লে শিৱ  ক'তো নাথাকে ।গতিকে ৰাৱণে কৈলাশ পৰ্বতৰ সৈতে শিৱক দক্ষিণ ভাৰতলৈ নিব বিচাৰিলে । তাকে কৰিবলৈ পৰ্বতটো ডাঙি ধৰোতে ৰাৱণক এসেকা দিবলৈ শিবই ভৰিৰ বুঢ়া আঙুলিৰে পৰ্বতত হেচা দিলে । ৰাৱণ চেপেটা হোৱাৰ পাল পৰিল , বহু কাকূতি মিনতি প্ৰাৰ্থনা কৰাতহে যেনিবা শিৱ ক্ষান্ত হ'ল । অহংকাৰীয়ে নিজৰ সীমা চিনি পোৱাকৈ আজিও কোনো কোনো মন্দিৰত ৰাৱণক চেপি ধৰা মূৰ্তিৰ ওপৰত মন্দিৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰা দেখা যায় । 

তেনে এটা কাম হনুমানেও কৰিছিল , কিন্তু হনুমানৰ উদ্দেশ্য সৎ আৰু অহংকাৰশূণ্য আছিল বাবে দেৱতাই সহায় কৰিছিল আৰু মৃতসঞ্জীৱনীৰ গছ বিচাৰি নাপাই গন্ধমাদন (ফুলৰ দৰে সুগন্ধযুক্ত ) পৰ্বতক হনুমানে  হাতেৰে কম  আয়াসতে ডাঙি আনি বীৰত্বৰ প্ৰতীক দেৱতা হৈ পৰিছিল । 

২) বিন্ধ্য পৰ্বত বৰ দন্দুৰা স্বভাৱৰ  আৰু অহংকাৰী  আছিল আৰু ভাৰতৰ মাজত ঠিয় হৈ থাকি উত্তৰ দক্ষিণৰ দেৱতা , অসুৰ আদিক ইফালৰ পৰা সিফালে যাওঁতে সদায় বাধা দি অশান্তি দিছিল । তেনেদৰেই এদিন বায়ু দেৱতাক উত্তৰৰ পৰা দক্ষিণলৈ যাৱলৈ বাধা দিবলৈ নিজকে ওখ কৰি পেলালে , অনন্ত নাগেৰে নিজকে মেৰিওৱাই শক্তিমান হৈ এনেদৰে বায়ুক বহুদিন ভেটা দিলে । উপায়ান্তৰ হৈ বায়ুৱে বিষ্ণুক স্তুতি কৰিলে , বিষ্ণুৱে অনন্ত নাগক মেৰ এৰিবলৈ দিলে । অনন্তই জোৰ এৰি দিয়াৰ লগে লগে বায়ুৱে সৰ্বশক্তিৰে পাৰ হৈ বিন্ধ্যৰ ওপৰ অংশৰ এছোৱা উৰুৱাই নিলে , সেয়াই হ'ল ত্ৰিকূট পৰ্বত য'ৰ ওপৰ অংশত পিছলৈ ৰাৱণৰ স্বৰ্ণপুৰী লংকা প্ৰতিষ্ঠা হয় । বিন্ধ্যই এবাৰ সূৰ্যকো ভেটা দিছিল । বিন্ধ্যই অগ্যস্ত মুনিক মানিছিল । সেই সময়ত অগ্যস্ত  ঋষিয়ে উত্তৰ ভাৰতত বাস কৰিছিল । সূৰ্যৰ কাকূতিত অগ্যস্ত মান্তি হৈ এটা  বুদ্ধি কৰিলে । অগ্যস্তই দক্ষিণলৈ যাত্ৰা কৰিলে । অগ্যস্তক দেখি বিন্ধ্যই মুৰ দোৱাবলৈ চাপৰি দিলে আৰু সেই সুযোগতে সূৰ্য পাৰহৈ গ'ল । অগ্যস্তই বিন্ধ্যক ক'লে যেন অগ্যস্ত দক্ষিণৰ পৰা ওভটি নহালৈকে বিন্ধ্য তেনেদৰেই থাকে । বিন্ধ্য মান্তি হোৱাত অগ্যস্ত দক্ষিণলৈ গৈ আৰু কোনো দিন উত্তৰলৈ নাহিল , এনেদৰেই দন্দুৰা বিন্ধ্যক চাপৰ কৰি অগ্যস্তই দেৱতাৰ যাত্ৰাৰ বাধা দূৰ কৰিলে । 

৩)তিৰুপতি মন্দিৰ অৱস্থিত চিত্ৰকূট পৰ্বত হিমালয়ৰহে অংশ , বিষ্ণুৱে নিজে সেই অংশ নি অনন্তনাগৰ ফণাৰ দৰে আকৃতিৰ  সাতটা চূড়া গঢ়ি সপ্তম চূড়াটোত বাস কৰিবলৈ ল'লে আৰু সেয়াই হ'ল তিৰোপতিৰ স্থান । 

kartik

৪) কাৰ্তিকে এবাৰ শিৱৰ লগত কাজিয়া কৰি দক্ষিণলৈ গুছি গ'ল । আলপদিন দাক্ষিণাত্যত থকাৰ পিছত  আগৰেপৰা পৰ্বতত বাস কৰাৰ অভ্যাস থকা কাৰ্তিকৰ সমতলত মন নবহা হ'ল । পুত্ৰশোকত বিতত হৈ পাৰ্বতীয়ে হিমালয়ৰ অংশ এটুকুৰাকে হিড়ম্ব নামৰ অসুৰ এটাৰ হাতত কাৰ্তিকলৈ বুলি উপহাৰ হিচাৱে দি পঠালে আৰু কাৰ্তিকে তাতে থাকিবলৈ ল'লে , এয়া হ'ল দাক্ষিণাত্যৰ সেই কাৰ্তিক মন্দিৰৰ কাহিনী । 

৫)এবাৰ বৰুণ দেৱতাৰ অহংকাৰ হ'ল যে তেওঁ ইচ্ছা কৰিলে শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰি মানুহৰ নানা দুৰ্গতি কৰিব পাৰে আৰু তাকে দেখুৱাবলৈ গকূলৰ কৃষ্ণ পালিত নন্দৰজাৰ ঠাইখন বাছি ল'লে । প্ৰচণ্ড বেগত একেৰাহে বৰষুণ হ'বলৈ ধৰিলে , বৰষুণৰ পানীত গোৱালজাতিৰ সকলো সম্পত্তি ধ্বংস হোৱাৰ আৰু জনজীৱন স্তব্ধ হোৱাৰ উপক্ৰম হ'ল । 

শ্ৰীকৃষ্ণই বৰুণ দেৱতাৰ অহংকাৰ বুজি পালে । সেইসময়ত গোৱালবিলাকে গৰুৰ গোৱৰবোৰ এঠাইত দ'ম কৰোতে কৰোতে এটা বৃহত পৰ্বতৰ সৃষ্ট হৈছিল যাৰ নাম গোৱৰ্ধন পৰ্বত । শ্ৰীকৃষ্ণই গোৱৰ্ধন পৰ্বতটো নিজৰ আঙুলিৰ মুৰত ডাঙি ধৰি সমৰ্গ্ৰ গকূলবাসীক সেই পৰ্বতৰ তলত আশ্ৰয় লবলৈ দিলে । কাণ্ড দেখি বৰুণৰ নিজৰ শক্তি লৈ হোৱা অহংকাৰ শান্ত হ'ল । বৰষুণ বন্ধ কৰি কৃষ্ণৰ ওচৰত ক্ষমা খুজিবলৈ বাধ্য হ'ল । 

৬) পুৰণি কালত মাইনাক (মান্যক ?)  বুলি এটা পৰ্বতৰ কাহিনী শুনিবলৈ পোৱা যায়, ই সমুদ্ৰৰ মাজত আছিল আৰু ইয়াৰ ইচ্ছামতে সাগৰৰ পৰা ওলাই আহিব পৰা  বা  ইচ্ছামতে ওখ চাপৰ হ'ব পৰা গুণ আছিল । শ্ৰীৰামৰ পৰামৰ্শমতে হনুমানে লংকালৈ সাগৰৰ ওপৰেদি উৰা মাৰিলে । বহুদূৰ এনেদৰে উৰি থকা দেখি মাইনাক পৰ্বতে  সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ওপৰলৈ উচ্চতা বঢ়াই নি হনুমানক ক্ষন্তেক পৰ্বতৰ ওপৰত জিৰণি ল'বলৈ ক'লে । হনুমানৰ স্বভাৱ আছিল কাৰোবাক সহায় কৰাৰ কাম হাতত ল'লে কামটো সম্পূৰ্ণ নকৰা পৰ্যন্ত জিৰণি নোলোৱা যাৰ বাবে হনুমানৰ এটা নাম হ'ল "সংকটমোচন " । হনুমানে ধন্যবাদ জনাই বিনয়েৰে মাইনাকৰ অনুৰোধ প্ৰত্যাখ্যান কৰি নিজৰ কামৰ বাবে বিশ্ৰাম নোলোৱাকৈ উৰি গৈয়েই থাকিল লংকা অভিমুখে ।    এনেদৰে পুৰণি কালত  পৰ্বতবোৰক লৈ নানা কাহিনী পোৱা যায় ।

(দেৱদত্ত পাটনায়কৰ মূল হিন্দী কথাংশ  "দেৱলোক"ৰ অসমীয়া সাৰাংশ)

লেখিকাঃ ড° ৰত্না বৰা

Dr. Ratna Bora 

editor: diganta kumar bhuyan

Sahitya Sofura সাহিত্য সঁফুৰা

digantas.blogspot.com